Shihō

Shihoo ShihooEen shihō (四方) is een techniekoefeningm ook wel “vier richtingen” genoemd… Maar éérst even het volgende over deze term: er is nogal wat verwarring omtrent de juiste schrijfwijze en uitspraak van shihō: de correcte schrijfwijze volgens het Hepburn-systeem (een systeem waarin de Japanse lettergrepen kunnen worden geschreven in ons westerse alfabet) is shihō. De ō, dus een o met een streepje of macron is een langgerekte o (in het Japans nèt ietsje langer uitgesproken dan een enkele o), dus je zou het ook kunnen schrijven als shihoo. Maar woorden als Tōkyō (de correcte transliteratie van de hoofdstad van Japan!) worden bij ons ook niet met dubbele o geschreven, maar gewoon Tokyo (en dat is eigenlijk weer Engels, want in Nederland schrijven we het met een i, dus: Tokio). Je komt daarom veel Japanse woorden, die eigenlijk met dubbele o (of met een ō) geschreven zouden moeten worden, vaak tegen met slechts één o, zo dus ook shiho. Om de Japanse taal te respecteren, blijf ik het echter consequent met een macron (of dubbele o) schrijven, zoals vastgelegd in het Hepburn-systeem… Woorden die helemaal zijn ‘ingeburgerd’ (zoals budo, karatedo, dojo) schrijf ik wel met een enkele (simpele) o (want óók die hebben eigenlijk een dubbele o!).

Herkomst en betekenis van het woord shihō: het woord wordt in het Japanse beeldschrift kanji (uit het Chinees overgenomen ideogrammen) geschreven als hier rechtsboven. Het eerste teken, 四, is ‘shi’ en staat voor het getal vier. Het tweede teken, 方, is ‘hou’ of ‘hoo’ en betekent richting. Dit laatste teken is eigenlijk weer een vereenvoudiging van 方向 (’houkou’, ook richting). Ik ga je verder niet vermoeien met de reden van de transliteratie ou i.p.v. oo, maar je moet wel weten dat woorden met een ‘korte’ o een andere betekenis krijgen t.o.v. dubbele o (of ou). Zo betekent hō (of hoo) ‘richting’, maar ho (dus met één o) betekent ‘zeil’. De enkele o wordt uitsproken als de o in Holland, kort en krachtig. De dubbele o (of ō) wordt hetzelfde uitgesproken maar ietsje langer aangehouden (als in het Engelse ‘more’). De juiste uitspraak van Shihō is dus ‘shie-hòò’. Let trouwens ook op de ‘h’-klank in het midden, en zeg niet ‘shio’, want dat betekent ‘zout‘ in het Japans! En karate nemen we natuurlijk niet met een korreltje shio… 😉

Let trouwens ook op de verwisselbaarheid met het woordje ‘ushiro‘. Dit betekent zoiets als achterwaarts of terug. Soms wordt hier onterecht ‘shihō‘ voor gebruikt… Om over ‘mawatte’ nog maar niet te spreken, wat al helemáál de plank mis slaat!!

Genoeg over de herkomst en schrijfwijze, nu naar de shihō zelf:
Een shihō is dus een techniek-oefening, waarbij afweer-, stoot- en traptechnieken in vier richtingen worden uitgevoerd (shihō betekent dus ‘vier richtingen’ in het Japans). Shihō Tsuki bijvoorbeeld betekent ‘stoottechnieken in vier richtingen’. Bij Shihō Uke-Tsuki hoort ook een afweertechniek (bijv. Gedan-barai), daarna bijvoorbeeld twee stoten (Gyaku-Tsuki en Oi-Tsuki), waarna 180° over rechts omgedraaid wordt, nogmaals de afweer en dezelfde twee stoten en dan 90° naar links gedraaid wordt. Hierbij wordt steeds alleen de rechtervoet verplaatst. Op de linkervoet wordt steeds gedraaid (van richting veranderd). De linkervoet komt niet uit zijn positie, behalve voor het uitvoeren van een trap (er zijn echter ook uitzonderingen, zoals de Shihō Kuzushi). De trap- en/of stoottechnieken worden in elke richting steeds weer herhaald, totdat de oorspronkelijke positie weer is bereikt.

Een shihō kan op allerlei manieren worden uitgevoerd, het is tenslotte een techniek-oefening. Maar er zijn ook shihō, die net als kata een naam hebben. Hierin zijn alle bewegingen dus vastgelegd. Binnen Genseiryu zijn de shihō erg belangrijk. Eigenlijk net zo belangrijk (misschien zelfs wel belangrijker!) als kata. Enkele belangrijke shihō worden hieronder beschreven (klik op de links). Sommige shihō hebben als uitgangspositie Heisoku-dachi en bij sommige moet je van daaruit eerst naar Heiko-dachi. In dat geval wordt altijd de rechtervoet verplaatst, want zoals hierboven gezegd, de linkervoet komt niet uit zijn positie. De eindhouding is in principe altijd Heisoku-dachi, zònder eerst naar Heiko-dachi te gaan.

De bij Genseiryu beoefende Shihō zijn: